Oude fabriekspijpen in Almelo: van vervallen schoorsteen tot karakteristiek monument

Almelo heeft een rijk industrieel verleden. Door de jaren heen zijn veel fabrieken verdwenen, maar hun schoorstenen staan er vaak nog. Grote, stoere torens van baksteen die ooit rook uitbraakten, maar nu zwijgend het stadsbeeld kleuren. In deze blog leest u hoe u zo’n oude fabriekspijp kunt behouden, veilig maakt en zelfs een nieuwe functie kunt geven.

Historische schoorstenen in het straatbeeld van Almelo

In Almelo vindt u nog diverse historische fabrieksschoorstenen. Denk aan restanten van oude textielfabrieken of verwarmingsinstallaties bij voormalige werkplaatsen. Ze zijn vaak gebouwd in de negentiende of begin twintigste eeuw, meestal van gemetselde bakstenen in een ranke, cilindervormige opbouw.

Wat deze objecten zo bijzonder maakt, is hun verbondenheid met het lokale verhaal. Ze staan symbool voor de opkomst van de Twentse industrie, en vormen herkenbare oriëntatiepunten in het stadsbeeld.

Sommige schoorstenen zijn inmiddels gemeentelijk of zelfs rijksmonument. Andere staan op een verlaten terrein en wachten op een tweede leven.

Van scheur tot structurele schade: zo beoordeelt u de staat

Heeft u een oude schoorsteen op het terrein? Dan is het belangrijk eerst te kijken naar de constructieve staat. Veel voorkomende problemen zijn:

• Scheurvorming in het metselwerk

• Aantasting door vorst, vocht of schimmel

• Loszittende voegen of stenen bovenin de schacht

Ziet u deze signalen, dan is aanvullend onderzoek nodig. Een constructeur kan met een hoogwerker of drone een inspectie doen. Ook wordt soms een dakspecialist of monumentenexpert ingeschakeld voor een gedetailleerde analyse. Zo voorkomt u risico’s voor de omgeving én onnodige kosten bij herstel.

Regels en vergunningen bij restauratie of verbouwing

Bij industrieel erfgoed komt ook regelgeving kijken. Gaat u restaureren of aanpassen? Dan gelden er vaak vergunningsplichten. Is de schoorsteen een monument, dan moet u rekening houden met:

• De Erfgoedwet

• Lokale erfgoedverordeningen

• Welstandsadviezen van de gemeente

Vooraf overleggen met de gemeente en eventueel een erfgoedadviseur is dan ook slim. Zo voorkomt u dat plannen vertraging oplopen of worden afgekeurd.

Veiligheid én uitstraling: de juiste balans vinden

Een oude schoorsteen kan nog zoveel karakter hebben, veiligheid blijft altijd het uitgangspunt. Dat betekent soms versteviging van binnenuit, het aanbrengen van een betonnen ring of het opnieuw voegen van de top.

Het mooie is: met de juiste aanpak hoeft dat niet ten koste te gaan van de uitstraling. Integendeel. Door authentieke materialen te gebruiken, of de oorspronkelijke kleurstellingen terug te brengen, blijft het monumentaal karakter behouden.

“Een goed gerestaureerde schoorsteen vertelt het verhaal van een plek zónder risico’s voor de omgeving.”

Van rookafvoer naar landmark: slim hergebruik

U kunt een schoorsteen meer laten zijn dan een relikwie. Steeds vaker zien we creatieve herbestemmingen zoals:

• Een verlicht kunstobject of oriëntatiepunt

• Een uitkijkpunt met trap of lift

• Een nestplek voor vogels of vleermuizen

Ook wordt de schoorsteen soms gecombineerd met nieuwbouw. Denk aan een kantoor of horecagebouw dat om de schacht heen wordt gebouwd. Zo blijft de pijp niet alleen staan, maar krijgt hij écht een nieuwe rol in het geheel.

Wat kost dat nou eigenlijk, zo’n restauratie?

De kosten voor renovatie van uw schoorsteen zijn afhankelijk van de hoogte, staat en het gewenste eindresultaat. Reken op een globaal bedrag tussen de €15.000 en €80.000. Dit is inclusief steigerwerk, voegwerk, versteviging en inspectie.

Gelukkig zijn er ook subsidies mogelijk. Zowel provinciaal als landelijk bestaan er regelingen voor behoud van industrieel erfgoed. En bij een monument zijn de onderhoudskosten vaak fiscaal aftrekbaar.

“Elke schoorsteen is uniek, maar met de juiste aanpak wordt het een waardevol onderdeel van de toekomst.”

Conclusie: erfgoed behouden is investeren in karakter

Een oude fabriekspijp slopen lijkt soms de makkelijke weg. Maar behoud loont. Niet alleen voor het aanzicht van de buurt, maar ook voor de waarde van het terrein. Bovendien zijn dit soort objecten vaak het gesprek van de dag, juist omdat ze karakter geven aan een plek.

Denkt u eraan om zo’n schoorsteen te behouden of te restaureren? Begin dan met een inspectie, raadpleeg de gemeente en zoek een expert met ervaring in industrieel erfgoed. Zo zet u de eerste stap naar een unieke en veilige herbestemming.

Van Der Wijck Schoorsteen- en Dak

Winthontlaan 200

3526 KV Utrecht

085 401 3167